Εταιρεία Οικογενειακού Δικαίου

ΜΠρΑΘ 7/2017

Πρόεδρος: Ε. Στασινόπουλος, Πρωτόδικης

Δικηγόροι: Β. Ραλλάτου, Τ. Νικέα-Μουράτογλου

I. Η από 27/4/2015 (Γενικός Αριθμός Κατάθεσης: .../2015, Αριθμός Κατάθεσης Δικογράφου: .../2015) αγωγή και η από 22/4/2015 (Γενικός Αριθμός Κατάθεσης: .../2015, Αριθ­μός Κατάθεσης Δικογράφου: .../2015) αγωγή πρέπει να συνεκδικαστούν, διότι, κατά την κυριαρχική κρίση του Δικαστηρίου, είναι συναφείς, υπάγονται στην ίδια διαδι­κασία, επιταχύνεται έτσι η διεξαγωγή των δικών και μει­ώνονται τα έξοδα [άρθρο 246 ΚΠολΔ, ΑΠ 1365/2012 ΕλλΔνη 55(2014)378].

II. Α) Από τη διάταξη του άρθρου 1511 ΑΚ, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 1510, 1512, 1513 και 1514ΑΚ προκύ­πτει ότι, όταν το Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει σχε­τικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή επιμέλειας ανήλικου τέκνου σε έναν από τους εν διαστάσει ευρισκό­μενους γονείς του, πρέπει να έχει ως αποκλειστικό οδη­γό της δικαιοδοτικής του κρίσης το γενικό συμφέρον και μόνον του ανηλίκου, σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυ­χικό και ηθικό και, γενικά, κάθε είδους συμφέρον, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μία ανεξάρ­τητη και υπεύθυνη προσωπικότητα, χωρίς να επιδρά αυτοτελώς στη λήψη της απόφασής του κανένας από τους διαφορετικούς παράγοντες, που συνοδεύουν το πρόσω­πο κάθε γονέα, λ.χ. το φύλο, η φυλή, η γλώσσα, η θρη­σκεία, η κοινωνική προέλευση, η περιουσιακή κατάσταση. Κρίσιμα προς τούτο στοιχεία είναι η καταλληλότητα των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγώγησης και φροντίδας του ανηλίκου, οι με ανεπηρέαστη επιλογή αναπτυχθέντες μέχρι τότε δεσμοί του διαθέτοντος ικανό­τητα διάκρισης τέκνου με τους γονείς και αδελφούς του, οι τυχόν συμφωνίες των γονέων σχετικά με την επιμέλεια και την περιουσία του, καθώς και η σταθερότητα των συν­θηκών ανάπτυξης των τέκνων χωρίς εναλλαγές στις συν­θήκες διαβίωσης, εκτός αν συντρέχει ειδικός λόγος (ΑΠ 104/2012 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΙωαν 104/2011 ΕφΑΔ 2011.644). Για το σκοπό τούτο, λαμβάνεται υπόψη η προσωπικότη­τα, η πνευματική ανάπτυξη, η παιδαγωγική καταλληλό­τητα προσαρμογής τους στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας μέσα στα πλαίσια της λογικής και ορθολογικής αντιμετώπισης των θεμάτων των νέων και συνεκτιμώνται οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάστασή τους [ΑΠ 952/2007 ΕλλΔνη 50(2009). 1666]. Τα ως άνω ισχύουν ανεξάρτητα από την υπαιτιότητα των γονέων ως προς το διαζύγιο ή τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης, εκτός αν η συμπεριφορά του υπαιτίου έχει επιδράσει και στην άσκηση της γονικής μέριμνας- επιμέ­λειας, ώστε να ανακύπτει αντίθεση στο συμφέρον του τέ­κνου, λόγω της έκτασης και της Βαρύτητας της συμπερι­φοράς του αυτής, δηλωτικής της δομής του χαρακτήρα του και της εν γένει προσωπικότητάς του, έτσι ώστε και έναντι του τέκνου να αναμένεται η τήρηση από αυτόν της ίδιας συμπεριφοράς [Βλ. ΑΠ 1736/2007 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 952/2007 ό.π., ΑΠ 1218/2006 ΕλλΔνη 47(2006). 1352, ΑΠ 1910/2005 ΕλλΔνη 47(2006).440]. Η μικρή ηλικία του τέκνου και το φύλο του δεν αποτελουν κυρίαρχο, κατά νόμο, στοιχείο για τον προσδιορισμό του συμφέροντος του προς ανάθεση της γονικής μέριμνάς του σε έναν από τους γονείς του μετά τη νηπιακή ηλικία του, οπότε παύει η σαφής Βιοκοινωνική υπεροχή της μητέρας από άποψη καταλληλότητας για τη γονική μέριμνα του τέκνου (ΑΠ 952/2007 ό.π.), ενώ συνεκτιμάται αυτή κατά τη νηπιακή ηλικία του τέκνου με τους υπόλοιπους παρά­γοντες που εξασφαλίζουν την ομαλή σωματική και ψυχοπνευματική του ανάπτυξη.

Β) Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, διατηρεί το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας με αυτό, και στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων ως προς την άσκηση του δικαιώματος αυτού, το Δικαστήριο καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η επικοινωνία. Σε καμία περίπτω­ση δεν νοείται πλήρης αποκλεισμός του δικαιώματος της προσωπικής επικοινωνίας του γονέα με το ανήλικο τέκνο του [παγ. νομολογία, βλ. ΑΠ 851 /2015 ΧρΙΔ 2015.587=ΝοΒ 63(2015).2265 (σε περίληψη), ΕφΑΘ 2616/2010 ΕλλΔνη 53(2012). 1340, ΕφΑΘ 2758/1998 ΕλλΔνη 39(1998). 1646, ΕφΘεσ2322/1997 ΕλλΔνη 40(1999). 359], υπόκειται όμως σε περιορισμούς οι οποίοι μπορεί να αφορούν στον τόπο, τον τρόπο και το χρόνο άσκησης του δικαιώματος, αλλά και ενίοτε την παρουσία τρίτων προσώπων κατά την άσκη­ση του δικαιώματος, εάν τούτο επιβάλλεται από το συμ­φέρον του τέκνου (Ν. Σαμαρά, Το δικαίωμα προσωπικής επικοινωνίας με το ανήλικο τέκνο, 2010, σελ. 125 επ., Π. Νικολόπουλος, σχόλιο στην ΜΠρΑΘ 7335/2001 ΝοΒ 2002. 1117, ΑΠ 896/2007 ΧρΙΔ 2007. 976, ΜΠρΑΘ 7848/2001 ΑρχΝ 2001. 888). Η επικοινωνία αυτή ρυθμίζεται από το Δικαστήριο με γνώμονα πάντοτε το συμφέρον του τέ­κνου [ΑΠ 317/2015 ΕφΑΔ 2015.995, ΑΠ 255/2011 ΝοΒ 57(2011).1533=ΕλλΔνη 54(2013).1005, με σχόλιο Γ. Βαλμαντώνη, ΑΠ 1516/2005 ΝοΒ 54(2006).400] και τούτο δι­ότι η ρύθμιση της άσκησης του δικαιώματος από το άρ­θρο 1520 ΑΚ λειτουργεί μέσα στο γενικότερο πλαίσιο των διατάξεων που προβλέπουν την άσκηση του δικαιώματος και καθήκοντος των γονέων για τη μέριμνα υπέρ του ανη­λίκου τέκνου τους (άρθρα 1511 και  1512 ΑΚ), με Βάση και σκοπό πρωτίστως το συμφέρον του τέκνου. Τούτο αποτελεί αόριστη νομική έννοια και γενική ρήτρα, που εξειδικεύεται ανάλογα με τις συνθήκες κάθε περίπτω­σης. Για να κριθεί τι αποτελεί συμφέρον του ανηλίκου, στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα εκτιμηθούν τα περιστατικά που διαπιστώθηκαν Βάσει των αξιολογικών κριτηρίων που αντλεί το Δικαστήριο από τους κανόνες της λογικής και τα διδάγματα της κοινής πείρας και σχετικά με το πρόσωπο του ανηλίκου θα ληφθούν υπόψη και τα πορίσματα της εξελικτικής ψυχολογίας και παιδοψυχιατρικής. Λαμβάνεται δε υπόψη η προσωπικότητα και η παιδαγωγική καταλ­ληλότητα του κάθε γονέα και συνεκτιμώνται οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάσταση τούτων. Η σχετική με το συμφέρον κρίση πρέπει να αιτιολογεί­ται ειδικά και εμπεριστατωμένα (ΑΠ 1516/2005 ό.π., ΑΠ 317/2015 ό.π.). Οι αποφάσεις που ρυθμίζουν την προσω­πική επικοινωνία, ως διαπλαστικές, δεν κηρύσσονται προ­σωρινά εκτελεστές [ΜΠρΠατρ 753/2015 ΕφΑΔ 2015.779, ΜΠρΛαρ 525/2015 ΕλλΔνη 57(2016).882, Κ. Παπαδόπου- λος, Αγωγές Οικογενειακού Δικαίου, τ. Β’, 2003, 324], αλλά το Δικαστήριο έχει, σύμφωνα με τη διάταξη του άρ­θρου 950 παρ. 2 του ΚΠολΔ, δυνητική ευχέρεια όπως, κατ` εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 947 του ίδιου Κώδι­κα, απειλήσει κατά του άλλου γονέα, για την περίπτωση που ήθελε παρεμποδίσει την τοιαύτη επικοινωνία ή πα­ραβιάσει τους περί αυτήν τεθέντες υπό του Δικαστηρίου όρους, προσωπική κράτηση και χρηματική ποινή.

Γ) Περαιτέρω, τα άρθρα 1391 και 1392 του ΑΚ ρυθμίζουν τη διατροφή των συζύγων μόνο στην περίπτωση διακοπής της συμβίωσης. Το ποσό που προηγουμένως καταβαλλό­ταν από τον ευπορότερο σύζυγο, κατά τη διάρκεια της έγ­γαμης συμβίωσης, για την κάλυψη των αναγκών της δι­ατροφής του οικονομικά ασθενέστερου συζύγου, είναι η «διατροφή που του οφείλεται» σύμφωνα με τη διατύπω­ση του άρθρου 1391 ΑΚ, δηλαδή η διατροφή που οφείλε­ται, ήδη κατά το άρθρο 1389 ΑΚ, στον οικονομικά ασθε­νέστερο σύζυγο και που αποτελεί ταυτόχρονα και διατρο­φή που οφείλεται σε αυτόν, λόγω διακοπής της συμβίω­σης κατά το άρθρο 1391 ΑΚ. Για να είναι, επομένως, ο σύ­ζυγος δικαιούχος διατροφής, κατά το άρθρο 1391 ΑΚ, θα πρέπει να είναι ο οικονομικά ασθενέστερος σύζυγος. Με άλλα λόγια, η ασθενέστερη οικονομική κατάσταση του δι­καιούχου αποτελεί την πρώτη προϋπόθεση για τη γέννηση της υποχρέωσης διατροφής, λόγω διακοπής της συμβίω­σης. Αρκεί μόνο να υπάρχει ένας συσχετισμός δυνάμεων μεταξύ των δύο συζύγων, που να αποδεικνύει τον έναν από αυτούς ως ευπορότερο -συγκριτικά- από τον άλλο, δηλαδή το δικαιούχο. Συνέπεια του κανόνα της ισότιμης και αναλογικής συμβολής των συζύγων του άρθρου 1389 ΑΚ, αποτελεί και το ότι ο σύζυγος, που ενάγεται με Βά­ση το άρθρο 1391 ΑΚ, δεν μπορεί να προτείνει κατά του άλλου συζύγου την ένσταση της διακινδύνευσης της δι­κής του διατροφής, κατά το άρθρο 1487 ΑΚ, με στόχο την απαλλαγή του από την καταβολή διατροφής στο σύντροφό του, μπορεί όμως να προτείνει την ένσταση διακινδύ- νευσης ως ένσταση παραπομπής σε  άλλον υπόχρεο κατά το άρθρο 1491 ΑΚ.

Δεύτερη και τελευταία προϋπόθεση για τη γέννηση της υποχρέωσης διατροφής, κατά το άρθρο 1391 ΑΚ, αποτε­λεί η εύλογη αιτία της διακοπής της συμβίωσης από την πλευρά του δικαιούχου. Ως εύλογη αιτία θεωρείται οποιοδήποτε γεγονός ικανό να δικαιολογήσει τη διάσπαση της συμβίωσης, χωρίς να ενδιαφέρει ο τρόπος με τον οποίο επέρχεται αυτή η διάσπαση. Αδιάφορο είναι επίσης αν η εύλογη αιτία είναι υπαίτιο ή ανυπαίτιο γεγονός (Βλ. για τα ανωτέρω, Ε. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, Οικογενειακό Δί­καιο I, ΣΤ έκδοση, σελ. 284-291, με παραπομπές στις επιμέρους θέσεις της θεωρίας και της νομολογίας).

Με την από 27/4/2015 (Γενικός Αριθμός Κατάθεσης: .../2015, Αριθμός Κατάθεσης Δικογράφου: .../2015) αγω­γή της, η ενάγουσα ζητεί να της ανατεθεί οριστικά η απο­κλειστική άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου της, ..., που έχει αποκτήσει με τον εναγόμενο σύζυγό της, με τον οποίο βρίσκονται σε διάσταση, να υποχρεωθεί αυτός να της καταβάλει για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους, το ποσό των 500,00 ευρώ, ως μηνιαία σε χρήμα δι­ατροφή του, καθώς και το ποσό των 300,00 ευρώ στην ίδια ατομικώς, ως μηνιαία σε χρήμα διατροφή της, λό­γω οριστικής διακοπής της έγγαμης συμβίωσης και επει­δή υφίστανται οι νόμιμες προς τούτο προϋποθέσεις, εντός του πρώτου τριημέρου κάθε μήνα, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση πληρωμής κάθε μηνιαίας παροχής και για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους από την επίδοση της κρι- νόμενης αγωγής και μέχρι την πλήρη εξόφληση, να κη­ρυχθεί η απόφαση προσωρινά εκτελεστή και να απειλη- θεί σε βάρος του εναγομένου χρηματική ποινή ποσού χι- λίων (1.000,00) ευρώ και προσωπική κράτηση διάρκει­ας ενός (1) μήνα για κάθε παράβαση της εκδοθησόμενης απόφασης για την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου και την εμπρόθεσμη καταβολή διατροφής, καθώς και να επιβλη­θούν σε Βάρος του τα δικαστικά έξοδά της.

Με το ως άνω περιεχόμενο και αιτήματα, η αγωγή αρμοδί­ους φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου αυ­τού (άρθρα 17 αρ. 2 και 22 του ΚΠολΔ) και δικάζεται κα­τά την προκειμένη ειδική διαδικασία των άρθρων 592 αρ. 1 και 681Β του ΚΠολΔ. Είναι ορισμένη (άρθρο 216 αρ. 1 του ΚΠολΔ) και νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρ­θρων 1389, 1390,1391,1392,1485,1486,1487,1489 παρ. 2, 1493, 1496, 1498, 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1516 παρ. 2, 1518. 340, 341, 345 του ΑΚ, 907, 910 αριθ. 4 και 176 αρ. 1 του ΚΠολΔ, πλην των παρεπομένων αιτημάτων της: (α) να κηρυχθεί η εκδοθησόμενη απόφαση προσω­ρινά εκτελεστή, ως προς την οριστική ανάθεση στην ίδια της αποκλειστικής άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου της, το οποίο είναι μη νόμιμο και απορριπτέο, δι­ότι οι αποφάσεις που αναθέτουν την επιμέλεια του τέκνου στο γονέα του (αφορώσες στη γονική μέριμνα αυτού), ως διαπλαστικές, δεν κηρύσσονται προσωρινά εκτελεστές [βλ. ΜΠρΠατρ 753/2015 ό.π., ΜΠρΘεσ 3316/2013 ΕλλΔνη 55 (2014),578, Κεραμεύς/Κονδύλης/Νίκας (-ΑρΒανιτάκης), ΚΠολΔ II, εκδ. 2000, άρθρο 681 Β’ αριθμ. 3, ΑΚ Γεωργιάδη-Σταθόπουλου, Εισαγωγικές παρατηρήσεις στα άρθρα 1505-1541, αριθ. 248] και (β) να απειληθεί σε βάρος του εναγομένου χρηματική ποινή ποσού χιλίων (1.000,00) ευ­ρώ και προσωπική κράτηση διάρκειας ενός (1) μήνα για κάθε παράβαση της εκδοθησόμενης απόφασης για την επι­μέλεια του ανηλίκου τέκνου και την εμπρόθεσμη καταβο­λή διατροφής, διότι αφενός η απόφαση που αναθέτει την επιμέλεια ανηλίκου τέκνου στον ένα γονέα είναι διαπλα­στική, κατά τα εκτιθέμενα ανωτέρω, δίχως συνεπώς να νοούνται έμμεσα μέτρα εκτέλεσης, αφετέρου η απόφαση, που επιδικάζει διατροφή, εκτελείται κατά τους ορισμούς των άρθρων 951 και 953 επ. του ΚΠολΔ και ειδικότερα με την κατάσχεση περιουσίας εκείνου κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση και, συνεπώς, δεν χρειάζεται προ­σφυγή σε εκείνες του άρθρου 946 του ΚΠολΔ για την έμ­μεση εκτέλεση (Βλ. ΜΠρΑΘ 7831/2013 αδημ. στο νομι­κό τύπο, ΜΠρΠειρ 3629/2012 ΝοΒ 61 (2013).387, ΜΠρΘεσ 12654/1999 Αρμ. 1999. 1250, Αθ. Μπρίνιας, Αναγκαστική Εκτέλεση, άρθ. 941, παρ. 205).

Με την από 22/4/2015 (Γενικός Αριθμός Κατάθεσης: .../2015, Αριθμός Κατάθεσης Δικογράφου: .../2015) αγω­γή του, ο ενάγων ζητεί να ρυθμιστεί οριστικά το δικαίωμα επικοινωνίας του με το ανήλικο τέκνο του, με τον τρόπο και κατά τα χρονικά διαστήματα που ειδικότερα εκθέτει, επ` απειλή απαγγελίας εναντίον της εναγομένης χρηματι­κής ποινής ποσού χιλίων (1.000,00) ευρώ και προσωπι­κής κράτησης διάρκειας ενός (1) έτους για κάθε παραβί­αση της περί επικοινωνίας διάταξης της εκδοθησόμενης απόφασης, καθώς και να επιβληθούν σε Βάρος της τα δι­καστικά έξοδά του.

Με το ως άνω περιεχόμενο και αιτήματα, η κρινόμενη αγω­γή εισάγεται παραδεκτά για να συζητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, που είναι καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμόδιο για την εκδίκασή της (άρθρα 17 αρ. 2, 22 του ΚΠολΔ), κατά την προκειμένη ειδική διαδικασία των άρ­θρων 592 επ. και 681Β αρ. 2 του ΚΠολΔ. Είναι ορισμένη (άρθρο 216 αρ. 1 του ΚΠολΔ) και νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510, 1511 και 1520 του ΑΚ, 176 αρ. 1, 947 και 950 παρ. 2 του ΚΠολΔ.

Επομένως, πρέπει οι υπό κρίση αγωγές να ερευνηθούν πε­ραιτέρω ως προς την ουσιαστική τους Βασιμότητα (η πρώ­τη κατά το μέρος της που κρίθηκε ότι ασκείται νόμιμα), δι­ότι: α) όπως αποδεικνύεται από τη με ημερ. 28/11/2016 απόδειξη είσπραξης της πληρεξούσιας Δικηγόρου της ενά- γουσας-εναγομένης, ο εναγόμενος-ενάγων έχει προκατα­βάλλει στην τελευταία τα κατ’ άρθρον 173 παρ. 4 ΚΠολΔ έξοδα της δίκης, β) η ενάγουσα-εναγομένη κατέβαλε για το καταψηφιστικό αντικείμενο της αγωγής της (ήτοι ανα­φορικά με το κύριο περί διατροφής αγωγικό αίτημά της), τα με αριθμ. ..., ... και... παράβολα δικαστικών ενσήμων (αγωγόσημα), σειράς Α`, γ) αναφορικά με την τήρηση της προΒλεπομένης, επί ποινή απαραδέκτου, από το άρθρο 681Γ παρ. 2 εδ. β’ του ΚΠολΔ προδικασίας, που περιλαμ­βάνει την υποχρέωση του Δικαστηρίου να προΒεί σε από­πειρα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς, αυτή απέτυχε (βλ. πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης) και δ) για την τήρηση της προβλεπόμενης επί ποινή απαράδεκτου, κατ’ άρθρ. 681Γ παρ. 2 εδ. α’ του ΚΠολΔ, προδικασίας, η μη υποβολή έκθεσης κοινωνικής έρευνας δεν κωλύει την πρό­οδο της δίκης, κατ’ άρθρον 19 παρ. 4 του Ν 2521/1997 [ΕφΑΘ 1457/2004 ΕλλΔνη 45(2004).836], απορριπτομέ- νου του αντίθετου ισχυρισμού του εναγομένου-ενάγοντος, με τις προτάσεις του, περί απαραδέκτου της αγωγής της ενάγουσας-εναγομένης, λόγω μη τηρήσεως προδικασίας.

IΙΙ. Α) Επειδή η διατροφή των ανήλικων τέκνων χαρακτη­ρίζεται από τα άρθρα 1390 εδ. α’ και 1489 εδ. β’ ΑΚ ως υποχρέωση των γονέων και είναι ανάλογη με τις δυνάμεις τους, παρέπεται ότι ο γονέας που ενάγεται για την παρο­χή διατροφής στο ανήλικο τέκνο του, δεν μπορεί να προ­βάλει την από το άρθρο 1487 παρ. 2 ΑΚ προΒλεπόμενη έν­σταση διακινδύνευσης της δικής του διατροφής, εκτός αν επικαλεστεί ότι το τέκνο μπορεί να στραφεί εναντίον άλ­λου υποχρέου ή να διατρέφεται από την περιουσία του [ΑΠ 676/2000 ΕλλΔνη 41 (2000). 1597]. Ο εναγόμενος πρότει- νε ένσταση διακινδύνευσης της δικής του διατροφής, επι­καλούμενος, ταυτοχρόνως με την έκθεση των εισοδημά­των του, την περιουσιακή του κατάσταση (ερευνητέα κα­τά την ουσιαστική εκτίμηση της υπόθεσης) και ισχυρίστη­κε ότι το ανήλικο τέκνο του μπορεί να στραφεί κατά άλ­λου υπόχρεου για τη διατροφή του και συγκεκριμένα κα­τά της ενάγουσας μητέρας του, της οποίας αναφέρει ανα­λυτικά την περιουσιακή κατάστασή της. Με τέτοιο όμως περιεχόμενο και αίτημα, η εν λόγω ένστα­ση διακινδύνευσης ιδίας εκτροφής είναι απορριπτέα ως μη νόμιμη, κατά τα εκτιθέμενα στην αμέσως ανωτέρω νο­μική σκέψη διότι ο εναγόμενος δεν ανέφερε άλλον τρίτο υπόχρεο πλην της (ενάγουσας) μητέρας του τέκνου του, για τη διατροφή του τελευταίου, η συμμετοχή της οποίας στην διατροφή του τέκνου της κρίνεται κατά την ουσια­στική εκτίμηση της υπόθεσης.

Β) Από τις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489 και 1493 του ΑΚ, προκύπτει ότι οι γονείς είτε υπάρχει μεταξύ τους γάμος και συμΒιώνουν, είτε έχει διακοπεί η συμβίωσή τους είτε έχει εκδοθεί διαζύγιο, έχουν κοινή υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους ακόμα και αν τούτο έχει περιουσία, εφόσον όμως τα εισοδήματα από αυτήν ή το προϊόν της εργασίας του ή άλλα τυχόν εισοδήματα του δεν αρκούν για τη διατροφή του. Το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με Βάση τις ανάγκες του τέκνου, όπως αυ­τές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και περι­λαμβάνει όσα είναι αναγκαία για τη συντήρησή του έξοδα και επιπλέον τα έξοδα για την ανατροφή, καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευσή του. Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριμένοι όροι δια­βίωσης, που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, τον τόπο κατοικίας, την ανάγκη εκπαίδευσης και την κατάσταση της υγείας του δικαιούχου, σε συνδυασμό με την περιου­σιακή κατάσταση του υποχρέου. Εξάλλου, η κατά τα άνω υποχρέωση των γονέων προς διατροφή του τέκνου τους Βαρύνει αυτούς, κατά το άρθρο 1489 εδ. 2 ΑΚ, ανάλογα με τις δυνάμεις τους.

Ο εναγόμενος, συνεπώς, γονέας προς καταβολή ολόκλη­ρου του ποσού της διατροφής μπορεί να επικαλεστεί κατ` ένσταση, κατ’ άρθρον 262 ΚΠολΔ, ότι και ο άλλος γονέ­ας έχει την οικονομική δυνατότητα, σε σχέση με τη δι­κή του και σε συνδυασμό με τις λοιπές υποχρεώσεις του, να καλύψει μέρος της ανάλογης διατροφής του ανηλί­κου, οπότε με την απόδειξη της ένστασης αυτής, περιορί­ζεται η υποχρέωση του εναγόμενου γονέα κατά το πόσο που αντιστοιχεί στην οικονομική δυνατότητα και στη βά­ση αυτής υποχρέωση συνεισφοράς του άλλου γονέα [πά­για νομολογία, βλ. ΑΠ 417/2007 ό.π., ΑΠ 1681/2005 ΝοΒ 54(2006).410=ΕλλΔνη 47(2006).461, ΑΠ 344/2001 ΕλλΔνη 43(2002). 113]. Ο εναγόμενος πρότεινε (επικουρικώς) ένσταση συνεισφο­ράς της ενάγουσας στη διατροφή του ανήλικου τέκνου τους, κατά ποσοστό 50%, για τους λόγους που ειδικότερα περιγράφει. Πλην όμως, όπως εκτίθεται στην αμέσως ανω­τέρω νομική σκέψη, η ενάγουσα με την υπό κρίση αγωγή της, δεν ζητεί από τον εναγόμενο την καταβολή ολόκλη­ρου του ποσού της διατροφής για το ανήλικο τέκνο, διότι αποτιμά χρηματικώς και τη δική της αναλογία συνεισφο­ράς στην αναγκαία μηνιαία διατροφή αυτού στο ποσό των 500,00 ευρώ, με συνέπεια η εν λόγω ένσταση του εναγομένου να έχει το χαρακτήρα αιτιολογημένης άρνησης των θεμελιωτικών περιστατικών της κρινόμενης αγωγής, ως μέσο άμυνας αυτού (άρθρο 269 ΚΠολΔ) και οι επιμέρους ισχυρισμοί του να είναι ερευνητέοι στην ουσιαστική εκτί­μηση της υπόθεσης.

Γ) Εναγόμενος ο οφειλέτης και ισχυριζόμενος απόσβεση με καταβολή του χρέους (ΑΚ 416), αρκεί να ισχυρισθεί και -σε περίπτωση αμφισβητήσεως- να αποδείξει τη γενομένη καταβολή, χωρίς να είναι ανάγκη να αποδείξει και ότι αυτή αφορά στο επίδικο χρέος, γιατί τούτο εξυπακούεται, αφού σε αυτό αναφέρεται η δίκη [ΑΠ 1439/2005 ΕλλΔνη 47(2006). 157=ΝοΒ 54(2006).553], Επίσης, από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 416 επ. ΑΚ και 262 παρ. 1 ΚΠολΔ, προκύπτει ότι για το ορι­σμένο της ενστάσεως αποσβέσεως της ενοχής με κατα­βολή, απαιτείται να αναφέρεται ο τρόπος, το μέσο και ο χρόνος της καταβολής [Βλ. π.χ. ΕφΙωαν 158/2006 ΝοΒ 55(2007). 103].

Ο εναγόμενος ισχυρίστηκε ότι από την επίδοση σε αυτόν της κρινόμενης από 27/4/2015 αγωγής εναντίον του και για όλο το επίδικο χρονικό διάστημα, το οποίο συμπληρώ­θηκε στις 27/4/2016 (αλλά και για χρόνο επιπλέον αυτού), έχει καταβάλει στην εν διαστάσει σύζυγό του-ενάγουσα, σε συμμόρφωση προς τη με αριθμό 2545/2015 απόφαση του Δικαστηρίου αυτού (διαδικασίας ασφαλιστικών μέ­τρων), το συνολικό ποσό των 8.550,00 ευρώ για την κά­λυψη των αναγκών διατροφής της ιδίας και του ανήλι­κου τέκνου τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της ανωτέρω απόφασης, όπως ειδικότερα εκθέτει ανά μήνα και χρημα­τικό ποσό, επικαλούμενος προς τούτο μετ` επικλήσεως τις οικείες τραπεζικές εξοφλητικές αποδείξεις. Ζητεί, επομέ­νως, να αποσΒεστεί διά συμψηφισμού (ΑΚ 440), άλλως διά καταβολής (ΑΚ 416), η οφειλή του προς την ενάγου-

σα για τις ίδιες αιτίες (που ζητεί με την κρινόμενη αγω­γή της), ώστε να εκπέσει το συνολικώς καταΒληθέν από αυτόν χρηματικό ποσό των 8.550,00 ευρώ από το αντί­στοιχο που τυχόν θα υποχρεωθεί να καταβάλει για το επί- δικο χρονικό διάστημα με την παρούσα απόφαση. Με τέ­τοιο περιεχόμενο και αίτημα, ο ισχυρισμός αυτός του ενα­γόμενου έχει το χαρακτήρα ένστασης καταβολής (ΑΚ 416), η οποία είναι ορισμένη και νόμιμη και πρέπει να ερευνη- θεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της Βασιμότητα.

IV . Από τις διατάξεις των άρθρων 681Β και 670 του ΚΠολΔ προ­κύπτει σαφώς ότι δεν λαμΒάνονται υπόψη αποδεικτικά μέσα, τα οποία δεν προσκομίστηκαν μέχρι το τέλος της συζήτησης στο ακροατήριο, εκτός αν πρόκειται για έγγραφα, που προσκομίζονται για αντίκρουση ισχυρισμού, που προτάθηκε για πρώτη φορά κατά τη συζήτηση, οπότε είναι επιτρεπτή η προσκόμισή τους μετά τη συ­ζήτηση, μέσα στην προθεσμία της προσθήκης- αντίκρουσης. Συνε­πώς, τα αποδεικτικά μέσα που επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι μετά τη συζήτηση στο ακροατήριο, με την προσθήκη και αντίκρουση στις προτάσεις (με την οποία διενεργείται μόνο αξι­ολόγηση των αποδείξεων), είναι απαράδεκτα [πάγια νομολογία, Βλ. π.χ. ΑΠ 614/2006 ΕλλΔνη 49 (2008).999, ΑΠ 1603/2005 ΕΕργΔ 65(2006).803, ΑΠ 1272/2002 ΕλλΔνη 45(2004).405, ΑΠ 126/2002 ΕλλΔνη 43(2002). 1034].

Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων που δό­θηκαν στο ακροατήριο του Δικαστηρίου (Βλ. τα ταυτάριθμα με τη παρούσα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης), σε συνδυασμό με όλα τα έγγραφα, που νόμιμα προσκομίζουν οι διάδικοι με επίκληση [στα οποία εμπίπτει και η προσκομιζόμενη με επίκληση με αριθμ. .../2015 ένορκη Βεβαίωση της ... του ..., ενώπιον του Ειρηνοδίκη Αθηνών, που λήφθηκε στα πλαίσια άλλης δίκης μεταξύ των δια­δίκων, Βλ. ΑΠ 315/2008 ΕΠολΔ2008. 577=ΕλλΔνη 50(2009).453], μη λαμΒανομένων όμως υπόψη: (α) των προσκομιζόμενων από την ενάγουσα-εναγομένη εγγράφων αποδεικτικών στοιχείων που δεν επικαλέστηκε ειδικώς με τις νόμιμα κατατεθείσες προτάσεις της (σε αμφότερες τις συνεκδικαζόμενες αγωγές), ήτοι εκτός των αναφερομένων στις από 28/11/2016 προτάσεις της (που κατατέ­θηκαν στα πλαίσια της από 28/4/2015 αγωγής του εναγομένου- ενάγοντος εναντίον της) σχετικών εγγράφων με ειδική αρίθμηση 1 -9, διότι τα λοιπά προσκομισθέντα από αυτήν (με τις προσθήκες επί των προτάσεών της) έγγραφα (Βλ. σελ. 7 των από 30/11 /2016 προσθηκών της) προσκομίστηκαν απαραδέκτως, αφού δεν έγινε ειδική επίκλησή τους με τις προτάσεις της, παρά μόνο με τις προ­σθήκες της και δίχως να προκύπτει ότι προσκομίστηκαν για αντί­κρουση ισχυρισμών του εναγομένου- ενάγοντος που να προτάθηκαν για πρώτη φορά κατά τη συζήτηση, σύμφωνα με τα εκτιθέ­μενα στην αμέσως ανωτέρω νομική σκέψη της παρούσας και (Β) των προσκομιζόμενων από τον εναγόμενο-ενάνοντα εγγράφων αποτυπώσεων μηνυμάτων SMS σε φωτογραφίες οθόνης κινητού τηλεφώνου, καθώς και των ηλεκτρονικών μηνυμάτων (e-mails) σε εκτυπωμένο κείμενο, που αφορούν στην προσωπική επικοι­νωνία του με την ενάγουσα-εναγομένη, δίχως αυτός να επικαλεί­ται και να προσκομίζει Εισαγγελική ή Ανακριτική Διάταξη ή Βού­λευμα Δικαστικού Συμβουλίου, επιτρεπτικό τέτοιων αποτυπώσε­ων, σύμφωνα το άρθρο του 4 του ΠΔ 47/2005 και εφόσον το κεί­μενο των μηνυμάτων αυτών, ως περιεχόμενο μορφών προσωπι­κής (τηλεφωνικής και ηλεκτρονικής) επικοινωνίας, εμπίπτει στα προστατευόμενα από το απόρρητο της επικοινωνίας στοιχεία [Βλ. π.χ. ΠΠρΘεσ 3256/2015 ΕλλΔνη 56(2015).1087=ΕΠολΔ 2015.589, με παραπομπή σε περαιτέρω νομολογία], ήτοι πρόκειται για απα­γορευμένα αποδεικτικά μέσα, αποδείχτηκαν, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν, στις 10.12.2007, νόμιμο πολιτικό γάμο στο Δημαρχείο ... Αττικής (Βλ. τη με αριθμ. .../12/2007 Ληξιαρχική πράξη γάμου με­ταξύ των διαδίκων, της Ληξίαρχου του Δήμου ... Αττικής), εντός του οποίου απέκτησαν ένα (1) τέκνο (Βλ. την από 4/1 /2016 Βεβαί­ωση του Τμήματος Αστικής και Δημοτικής Κατάστασης του Υπουρ­γείου Εσωτερικών), τον... (που γεννήθηκε στις 26/7/2010). Η έγ­γαμη συμβίωση των διαδίκων δεν εξελίχτηκε ομαλά και έχει ήδη διασπαστεί. Αναφορικά με την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου των διαδίκων και την επικοινωνία του εναγομένου-ενάγοντος πατέ­ρα του με αυτό, το Δικαστήριο κρίνει ως εξής: Μεταξύ των διαδί­κων έχει εκδοθεί η με αριθμό .../30.3.2015 απόφαση ασφαλιστι­κών μέτρων του Δικαστηρίου αυτού, η οποία συνεκδίκασε τις εκεί ασκηθείσες αίτηση και ανταίτησή τους και, μεταξύ άλλων, ανέθε­σε προσωρινά την αποκλειστική άσκηση της επιμέλειας του ανήλι­κου τέκνου των διαδίκων στην ενάγουσα- εναγομένη μητέρα του, με την οποία αποδείχτηκε ότι αυτό έκτοτε συμΒιώνει. Το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων, όπως προσδιο­ρίζεται από την ανάγκη της ομαλής σωματικής και ψυχοπνευματικής ανάπτυξής του, αλλά και σε συνδυασμό με τις λοιπές περιστά­σεις, που αποδείχτηκαν στα πλαίσια της παρούσας δίκης (δηλαδή η προσωπική και η κοινωνική ανάπτυξη του τέκνου στο περιβάλ­λον όπου ήδη διαΒιώνει και ως προς το οποίο - περιβάλλον- δεν αποδείχτηκαν περιστάσεις που να επιβάλλουν την απομάκρυνση του ανηλίκου τέκνου από αυτό, η ικανοποιητική οικονομική κα­τάσταση της ενάγουσας-εναγομένης, που παρέχει στο τέκνο της τα αναγκαία εφόδια για την προσωπική του πρόοδο και καλλιέρ­γεια) επιβάλλουν να ανατεθεί οριστικά η αποκλειστική άσκηση της επιμέλειας του προσώπου του στη μητέρα του, με την οποία ήδη διαμένει, η οποία αποδείχτηκε ότι είναι ικανή και κατάλληλη να ανταποκριθεί στα από την επιμέλεια απορρέοντα καθήκοντά της. Ο εναγόμενος-ενάγων πατέρας του ουδόλως υστερεί σε αισθήμα­τα αγάπης και αφοσίωσης απέναντι στο τέκνο του, το οποίο αγα­πά, ωστόσο, ενόψει, επιπροσθέτως, της μικρής ηλικίας του ανή­λικου τέκνου και του γεγονότος ότι αυτό διατηρεί στη νήσο ..., ήτοι στον τόπο όπου διαμένει με τη μητέρα του, το κέντρο όλων των Βιοτικών δραστηριοτήτων του, δεν κρίνεται σκόπιμη η μετοίκησή του στην Αθήνα, όπου διαμένει ο πατέρας του και διατηρεί το κέντρο των Βιοτικών δραστηριοτήτων του. Αναφορικά με το δικαίωμα επικοινωνίας του εναγομένου- ενάγοντος με το ανήλικο τέκνο του και εφόσον δεν διαμένει μα­ζί του, αυτός διατηρεί το εν λόγω δικαίωμα, υφισταμένης δε δι­αφωνίας των διαδίκων ως προς την άσκησή του, πρέπει τούτο να ρυθμιστεί από το Δικαστήριο. Σημειώνεται ότι δεν αποδείχτη­καν περιστάσεις που να επιβάλλουν τον πλήρη αποκλεισμό του δικαιώματος του εναγομένου-ενάγοντος με το ανήλικο τέκνο του, ούτε όμως η ενάγουσα-εναγομένη προβάλλει τέτοιο ισχυρισμό.

Από το αποδεικτικό υλικό της δικογραφίας, κρίνεται ότι οι περιο­ρισμοί του δικαιώματος επικοινωνίας του εναγομένου-ενάγοντος με το ανήλικο τέκνο του πρέπει να αφορούν αποκλειστικά στον τό­πο, τρόπο και χρόνο άσκησης του δικαιώματος του, εφόσον τού­το επιβάλλεται από το συμφέρον του ανήλικου τέκνου και προς αποφυγή διατάραξης του προγράμματος της ζωής του, σε καθη­μερινή και εβδομαδιαία Βάση, λαμΒανομένου όμως υπόψη ότι ο εναγόμενος-ενάγων, για την άσκηση του δικαιώματος του αυτού, θα πρέπει να προβαίνει σε σημαντικές οικονομικές δαπάνες για τις μεταβάσεις του, αφού το τέκνο του κατοικεί μόνιμα στη νήσο ....

Πρέπει μετά ταύτα να ρυθμιστεί οριστικά το δικαίωμα επικοινωνίας του εναγομένου-ενάγοντος με το ανήλικο τέκνο του, ως ακολού­θως: 1. Εφόσον το ανήλικο τέκνο διαμένει στην Αθήνα: α) δύο (2) φορές εβδομαδιαίως και συγκεκριμένα κάθε Τετάρτη και Πα­ρασκευή από ώρα 17:30 μ.μ. έως 20:30 μ.μ., εκτός αν, κατόπιν συμφωνίας των διαδίκων, μετά από έγκαιρη ενημέρωση της ενάγουσας-εναγομένης, εξαιτίας των επαγγελματικών υποχρεώσε­ων του εναγόμενου- ενάγοντος, καθοριστούν άλλες ημέρες και ώρες εντός της εβδομάδας, 6) κάθε δεύτερο Παρασκευοσαββα­τοκύριακο κάθε μήνα από Παρασκευή ώρα 17:30 μ.μ. έως Κυρια­κή ώρα 20:30 μ.μ., με διανυκτέρευση του τέκνου στην οικία του εναγομένου-ενάγοντος στην Αθήνα, γ) κατά τις διακοπές των Χρι­στουγέννων, τα μονά έτη κατά την εβδομάδα των Χριστουγέννων από 24/12 και ώρα 17:30 μ.μ. έως και 30/12 και ώρα 20:30 μ.μ. και τα ζυγά έτη την εβδομάδα της Πρωτοχρονιάς από 31/12 και ώρα 17:30 μ.μ. έως και 6/1 και ώρα 20:30 μ.μ., δ) κατά τις δια­κοπές του Πάσχα, τα μονά έτη από τη Μεγάλη Δευτέρα και ώρα 17:30 μ.μ. έως τη Δευτέρα του Πάσχα και ώρα 20:30 μ.μ. και τα ζυγά έτη από τη Δευτέρα του Πάσχα κα: ώρα 17:30 μ.μ. έως την Κυριακή του Θωμά και ώρα 20:30 μ.μ., ε) κατά το διάστημα των θερινών διακοπών είκοσι (20) ημέρες και συγκεκριμένα τα μονά έτη από 1 η Αυγούστου και ώρα 11.00 π.μ. έως 20 Αυγούστου και ώρα 20:30 μ.μ. και τα ζυγά έτη από 1η Ιουλίου και ώρα 11:00 π.μ. έως 20 Ιουλίου και ώρα 20.30 μ.μ. και στ) τηλεφωνική επι­κοινωνία καθημερινά, τις ημέρες που ο εναγόμενος-ενάγων δεν θα συναντιέται με τον γιο του, μεταξύ ωρών 17:30 μ.μ. έως 18:30 μ.μ., εκτός αν το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου επιβάλλει άλ­λη ώρα εντός της ημέρας, κατόπιν συνεννόησης των διαδίκων.

Το ανήλικο τέκνο θα παραλαμβάνεται από τον εναγόμενο- ενάγο- ντα από την οικία της ενάγουσας-εναγομένης και θα παραδίδεται από αυτόν ομοίως στην οικία της τελευταίας, όπου διαμένει με το ανήλικο τέκνο. 2. Στην περίπτωση που το ανήλικο τέκνο διαμέ­νει εκτός Αθηνών: α) Μία συνεχόμενη εβδομάδα κάθε μήνα, για το χρονικό διάστημα των σχολικών διακοπών, ήτοι από τις 15/6 έως τις 12/9 έκαστου έτους, η οποία θα καθορίζεται κατόπιν ενη­μέρωσης της ενάγουσας-εναγομένης από τον προηγούμενο ημερο­λογιακό μήνα και με συμφωνία μαζί της, ανάλογα με τις προσωπι­κές και επαγγελματικές υποχρεώσεις του εναγομένου-ενάγοντος και τις υποχρεώσεις του ανήλικου τέκνου και η οποία θα είναι για το μήνα Ιούνιο το δεύτερο δεκαπενθήμερο, για το μήνα Ιούλιο το πρώτο δεκαπενθήμερο και για το μήνα Σεπτέμβριο το πρώτο δε­καπενθήμερο, Β) κατά το διάστημα των θερινών διακοπών είκο­σι (20) ημέρες και συγκεκριμένα τα μονά έτη από 1 η Αυγούστου και ώρα 11.00 π.μ. έως 20 Αυγούστου και ώρα 20:30 μ.μ. και τα ζυγά έτη από 1η Ιουλίου και ώρα 11:00 π.μ. έως 20 Ιουλίου και ώρα 20.30 μ.μ., γ) κατά τις διακοπές των Χριστουγέννων, τα μο­νά έτη κατά την εβδομάδα των Χριστουγέννων από 24/12 και ώρα 17:30 μ.μ. έως και 30/12 και ώρα 20:30 μ.μ. και τα ζυγά έτη την εβδομάδα της Πρωτοχρονιάς από 31/12 και ώρα 17:30 μ.μ. έως και 6/1 και ώρα 20:30 μ.μ., δ) κατά τις διακοπές του Πάσχα, τα μονά έτη από τη Μεγάλη Δευτέρα και ώρα 17:30 μ.μ. έως τη Δευ­τέρα του Πάσχα και ώρα 20:30 μ.μ. και τα ζυγά έτη από τη Δευ­τέρα του Πάσχα και ώρα 17:30 μ.μ. έως ώρα 20:30 μ.μ. την Κυ­ριακή του θωμά, ε) το τελευταίο τριήμερο κάθε μήνα και δη από Παρασκευή και ώρα 15:00 μ.μ. έως Κυριακή και ώρα 19:00 μ.μ., κατά τους μήνες των σχολικών μαθημάτων, ήτοι από 12/9 έως και 15/6 κάθε έτους και στ) τηλεφωνική επικοινωνία καθημερινά, όταν ο εναγόμενος-ενάγων δεν θα έχει επικοινωνία με το ανήλι­κο τέκνο του, μεταξύ ωρών 17:30 μ.μ. έως 18:30 μ.μ., εκτός αν το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου επιβάλλει άλλη ώρα εντός της ημέρας, κατόπιν συνεννόησης των διαδίκων.

Στην περίπτωση που η παραλαβή του ανήλικου τέκνου των διαδί­κων από τον τόπο κατοικίας όπου διαβιώνει με τη μητέρα του, δεν είναι εφικτή εκ μέρους του εναγομένου-ενάγοντος, εξαιτίας των υποχρεώσεων του τελευταίου και κατόπιν έγγραφης -προ πενθη­μέρου τουλάχιστον- ενημέρωσης της ενάγουσας-εναγομένης, το ανήλικο τέκνο, εκτός αντίθετης συμφωνίας των διαδίκων, θα δύ- ναται να ταξιδεύει αεροπορικώς με την αεροπορική πτήση που θα έχει επιλέξει ο εναγόμενος-ενάγων και με ευθύνη του, συναδευόμενο από τον προς τούτο διαπιστευμένο υπάλληλο της αντίστοι­χης αεροπορικής εταιρείας, από τον  οποίο ο εναγόμενος-ενάγων θα παραλαμβάνει το τέκνο του και θα το παραδίδει κατά τη λήξη της επικοινωνίας με το τέκνο του, ώστε αυτό να επιστρέφει στον τόπο της κατοικίας του, η δε ενάγουσα-εναγομένη θα υποχρεούται να το παραδίδει και να το παραλαμβάνει στο - πλησιέστερο προς τον τόπο διαμονής της- αεροδρόμιο.

Επίσης, η ενάγουσα-εναγομένη θα υποχρεούται να προβαίνει σε κάθε απαιτούμενη νόμιμη ενέργεια, ως ασκούσα την επιμέλεια του τέκνου της, προκειμένου αυτό να δύναται να ταξιδέψει αεροπορικώς και ιδίως να εκδίδει το πιστοποιητικό ταυτοπροσωπί­ας από το αρμόδιο ΚΕΠ ή Αστυνομικό Τμήμα, τα δε έξοδα της αε­ροπορικής μεταφοράς του τέκνου θα καταβάλλονται εξ ολοκλή­ρου από τον εναγόμενο-ενάγοντα, πλην αυτών της μεταφοράς του προς και από το αεροδρόμιο, που θα καταβάλλονται από την ενάγουσα-εναγομένη.

Περαιτέρω, αναφορικά με την αιτούμενη από την ενάγουσα- εναγομένη διατροφή υπέρ του ανηλίκου τέκνου της και της ιδί­ας ατομικώς από τον εναγόμενο-ενάγοντα, το Δικαστήριο κρίνει ως εξής: Με την υπ’ αριθμ. .../30-3-2015 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του Δικαστηρίου αυτού επιδικάστηκε ως προσωρινή μη­νιαία διατροφή σε χρήμα για το ανήλικο τέκνο των διαδίκων, το ποσό των 350,00 ευρώ και για την ενάγουσα-εναγομένη το ποσό των 100,00 ευρώ, νομιμοτόκως, εντός του πρώτου τριημέρου κά­θε μήνα, για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της ασκηθεί- σας αίτησης ασφαλιστικών μέτρων της ενάγουσας-εναγομένης. Το ανήλικο τέκνο των διαδίκων αποδείχτηκε ότι αδυνατεί να διαθρέ­ψει τον εαυτό του, γιατί δεν έχει δική του περιουσία, ούτε εισο­δήματα από οποιαδήποτε άλλη πηγή και δεν έχει τη δυνατότητα, λόγω της ηλικίας του (μόλις 6 ετών σήμερα), να εργαστεί. Συνε­πώς υπόχρεοι προς διατροφή του είναι οι γονείς του από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις οικονομικές του δυνάμεις.

Αποδείχτηκε ότι η ενάγουσα- εναγομένη είναι απόφοιτη του Τμή­ματος Γαλλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το έτος 2014 απασχολείται στον τομέα του τουρισμού (έχοντας ερ­γαστεί και ως οδηγός γαλλόφωνων ομάδων τουριστών), αποκερδαίνοντας μηνιαίους, κατά την κρίση του Δικαστηρίου και με βά­ση τα αποδεικτικά στοιχεία της δικογραφίας (ιδίως όσα δεν αμ­φισβητήθηκαν από αυτήν με τη νόμιμη προσκόμιση αποδεικτι­κών μέσων), ποσού 1.200,00 ευρώ, ενώ αποκομίζει περιστασια- κώς πρόσθετο εισόδημα από την κατ’ οίκον διδασκαλία της γαλ­λικής γλώσσας (Βλ. και την ένορκη κατάθεση της μάρτυρά της). Από τη με αριθμ. πρωτ. .../30-11-2016 Βεβαίωση τηςΔ.Ο.Υ.... (κα­τόπιν αιτηθείσας από τον εναγόμενο-ενάγοντα Εισαγγελικής πα­ραγγελίας), προκύπτει ότι η ενάγουσα- εναγομένη είχε πρόσθε­τα εισοδήματα ποσών 342,62 ευρώ για το φορολογικό έτος 2014 και 488,02 ευρώ για το φορολογικό έτος 2015 από τόκους τρα­πεζικών καταθέσεων.

Όπως δε αποδεικνύεται από τη με αριθμ. .../2015 ένορκη Βεβαίωση της μάρτυρος του εναγομένου-ενάγοντος, η ενάγουσα-εναγομένη διατηρεί σε τραπεζικές καταθέσεις στην Τράπεζα... το ποσό των 26.000,00 ευρώ, που είχε αποκτήσει από κοινού με τον εναγόμενο-ενάγοντα κατά τη διάρκεια του έγγαμου Βίου τους (Βλ. και τον αριθμό... του με ημερ. 27/1/2014 ιδιωτικού συμφωνητικού μετα­ξύ των διαδίκων). Διαμένει σε μισθωμένη κατοικία στη νήσο... με το ανήλικο τέκνο της, για την οποία καταβάλει μηνιαίο μίσθωμα ποσού 350,00 ευρώ (όπως συνομολογεί και ο εναγόμενος-ενάγων με την προσθήκη του), ενώ δεν αποδείχτηκε ότι διαθέτει ακίνητη περιουσία ή εισοδήματα από άλλες πηγές. Δεν επιβαρύνεται κατά νόμο με την υποχρέωση διατροφής τρίτων προσώπων, πλην του ανηλίκου τέκνου της, επιβαρύνεται όμως με μέρος των λειτουρ­γικών εξόδων της οικίας στην οποία διαμένει μαζί του και συνεισφέρει σας ανάγκες διατροφής του με την προσωπική της εργα­σία για τη φροντίδα και την ανατροφή του.

Ο ενάγων-εναγόμενος εργαζόταν ως ειδικευόμενος Ιατρός στο ... Νοσοκομείο ..., δίχως να έχει αποκτήσει όμως εισέτι ιατρική ει­δικότητα. Σήμερα εργάζεται ως μισθωτός ιατρός σε ιδιωτικό ια­τρείο με μηνιαίες αποδοχές ποσού 1.200,00 ευρώ μηνιαίως (Βλ. το προσκομιζόμενο με επίκληση εκκαθαριστικό σημείωμα φορο­λογικού έτους 2015, ήτοι για τη χρήση του έτους 2015). Όπως συ­νομολογεί στις από 28/11 /2016 προτάσεις του (σελ. 13 αυτών), έχει ένα πρόσθετο εισόδημα από ελευθέριο επάγγελμα, το οποίο ανέρχεται στο ποσό των 4.500,00 ευρώ ετησίως, ήτοι στο ποσό των 375,00 ευρώ μηνιαίως, το οποίο όμως αποδείχτηκε ότι είναι μικτό εισόδημα (επί του οποίου οφείλονται εισφορές στο Τ.Σ.Α.Υ., ποσού 250,00 ευρώ μηνιαίως). Αποδείχτηκε ότι ο εναγόμενος καταβάλλει το ποσό των 400,00 ευ­ρώ μηνιαίως για μετάβαση, παραμονή και επιστροφή του από και προς τη..., προκειμένου να ασκήσει το δικαίωμα επικοινωνίας του με το ανήλικο τέκνο του (Βλ. τις προσκομιζόμενες αποδείξεις δα­πανών βενζίνης και διοδίων, διανομής σε ξενοδοχείο για διανυκτερεύσεις, ακτοπλοϊκών εισιτηρίων και διατροφής). Βαρύνεται με την αποπληρωμή δανείου από την Τράπεζα ... για την αγορά ενός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου μάρκας SEAT LEON (βλ. τη δα­νειστική σύμβαση επιμήκυνσης-

ρύθμισης δανείου, σε συνδυασμό με τις αποδείξεις καταβολής των μηνιαίων δόσεων από Ιανουά­ριο έως και Νοέμβριο 2016), ενώ επίσης Βαρύνεται με καταναλω­τικό δάνειο από την Τράπεζα ..., για το οποίο καταβάλλει το πο­σό των 155,00 ευρώ μηνιαίως (Βλ. τον αντίστοιχα πίνακα κατα­βολής δόσεων). Επίσης, καταβάλλει το ποσό των 55,00 ευρώ μη­νιαίως για ιδιωτικό αποταμιευτικό ασφαλιστικό πρόγραμμα του ανήλικου τέκνου του. Φιλοξενείται στη μισθωμένη οικία των γο­νέων του (έναντι μισθώματος ποσού 600,00 ευρώ μηνιαίως), όπου αποδείχτηκε ότι συμμετέχει αναλογικώς στις λειτουργικές δαπάνες στέγασης και εφόσον μοναδικό εισόδημα των γονέων του, είναι η σύνταξη που λαμβάνει η μητέρα του, ποσού 800,00 ευρώ μηνιαί­ως. Πρόσθετη απασχόλησή του σε άλλη εργασία και αποκόμιση εισοδημάτων από άλλη πηγή δεν αποδείχτηκαν, ενώ αποδείχτηκε ότι επιβαρύνεται κατά νόμο με την υποχρέωση διατροφής του τέκνου που έχει αποκτήσει με τη νέα σύντροφό του.

Περαιτέρω, το ανήλικο τέκνο των διαδίκων, ηλικίας σήμερα πε­ρίπου 6 ετών, είναι μαθητής δημόσιου Δημοτικού Σχολείου, ενώ δεν αποδείχτηκαν εξωσχολικές δραστηριότητες του και μόνιμες δαπάνες για το επίδικο χρονικό διάστημα, εκ μέρους της μητέρας του, για συναφείς αιτίες. Επιβαρύνεται με μέρος των λειτουργικών εξόδων στην οικία στην οποία διαμένει με τη μητέρα του, κατά την αναλογία του, ήτοι με μέρος των δαπανών ηλεκτρικού ρεύματος, τηλεφώνου, ύδατος και κοινοχρήστων. Κατά τα λοιπά, το μέτρο της διατροφής του τέκνου των διαδίκων προσδιορίζεται με Βάση τις ανάγκες του, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής του και περιλαμβάνει όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση, ια­τροφαρμακευτική περίθαλψη και τα έξοδα ανατροφής του.

Με Βάση τις προαναφερόμενες οικονομικές δυνατότητες των διαδίκων και τις εν γένει περιστάσεις, η κατά μήνα διατροφή για το ανήλικο τέκνο των διαδίκων, προσδιορι­ζόμενη από τις συνθήκες ζωής και ανταποκρινόμενη στα απαραίτητα έξοδα για την ένδυση, εκπαίδευση, ιατροφαρ­μακευτική περίθαλψη, ψυχαγωγία και διατροφή του, πρέ­πει να καθοριστεί στο ποσό των 700,00 ευρώ, το οποίο είναι ανάλογο με τις δυνάμεις των διαδίκων, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής τους, στο οποίο συ­νυπολογίζεται και η προσφορά της προσωπικής εργασίας και απασχόλησης της ενάγουσας. Από το ποσό αυτό, ο εναγόμενος-ενάγων οφείλει να κα­ταβάλλει το ποσό των 350,00 ευρώ μηνιαίως, διότι απο­δείχτηκε ότι οι μηνιαίες αποδοχές του είναι συνολικά ισο­δύναμες με αυτές της ενάγουσας-εναγομένης, οι δε γονείς έχουν υποχρέωση να διατρέφουν τα τέκνα τους από κοι­νού ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του (άρθρο 1489 παρ. 2 ΑΚ). Κατά το υπόλοιπο ποσό που απαιτείται για τη διατροφή του, συμμετέχει η ενάγουσα-εναγομένη με τα ει- σοδήματά της, την προσφορά της προσωπικής της εργα­σίας και απασχόλησης για την περιποίηση και τη φροντί­δα του, απορριπτομένου του λοιπού αιτούμενου από την ίδια ποσού διατροφής από τον εναγόμενο για το ανήλικο τέκνο της, ως ουσιαστικά αβάσιμου.

Περαιτέρω, αποδείχτηκε ότι ο εναγόμενος-ενάγων έχει κα­ταβάλλει στη σύζυγό του το συνολικό ποσό των 8.550,00 ευρώ σε συμμόρφωση της με αριθμό 2545/2015 απόφασης του Δικαστηρίου αυτού (διαδικασίας ασφαλιστικών μέ­τρων), που αντιστοιχεί μεταξύ άλλων (δίχως να αμφισβη­τείται από την ενάγουσα- εναγομένη) και στη μηνιαία δια­τροφή ποσού 350,00 ευρώ για το ανήλικο τέκνο του (που είχε επιδικαστεί ομοίως με την ως άνω απόφαση ασφαλι­στικών μέτρων), όπως τούτο αποδεικνύεται από τις εξοφλητικές αποδείξεις μηνών Απριλίου 2015 έως και Απρι­λίου 2016, που καλύπτουν το αιτούμενο από την ενάγουσα-εναγομένη (επίδικο) χρονικό διάστημα καταβολής μη­νιαίας σε χρήμα διατροφής για λογαριασμό του ανηλί­κου τέκνου των διαδίκων, δεκτής γενομένης ως και ου­σιαστικά βάσιμης της ενστάσεως καταβολής του εναγομένου-ενάγοντος (βλ. εν προκειμένω και ΕφΑΘ 18/2009, ΜΠρΑΘ 581/2013. προσκομιζόμενες).

Αναφορικά δε με την αιτούμενη από την ενάγουσα- εναγομένη ατομική διατροφή ποσού 300,00 ευρώ μηνι­αίως από τον εναγόμενο-ενάγοντα, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αΒάσιμη, καθό­σον δεν αποδείχτηκε η ασθενέστερη οικονομική κατάστα­σή της ως δικαιούχου (κατά το επίδικο χρονικό διάστημα), που αποτελεί την πρώτη και Βασική προϋπόθεση για τη γέννηση της υποχρέωσης διατροφής, λόγω διακοπής της συμβίωσης, ενώ επισημαίνεται ότι αναφορικά με την δεύ­τερη προϋπόθεση, ήτοι εκείνη της εύλογης αιτίας διακο­πής της συμβίωσης από την πλευρά της δικαιούχου ενάγουσας-εναγομένης, στο από 27/1 /2014 ιδιωτικό συμφω­νητικό μεταξύ των διαδίκων αναφέρεται ότι η απόφαση των διαδίκων να διακόψουν την έγγαμη συμβίωσή τους ήταν κοινή (Βλ. στοιχείο Β’ αυτού). Κατ’ ακολουθίαν, το αγωγικό κεφάλαιο διατροφής τόσο για το ανήλικο τέκνο όσο και για την ενάγουσα ατομικά, κατά τα ανωτέρω εκτι­θέμενα, πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμο.

Επομένως, οι κρινόμενες αγωγές (η πρώτη κατά το μέρος της που κρίθηκε ότι ασκείται νόμιμα), πρέπει να γίνουν μερικά δεκτές ως και ουσιαστικά βάσιμες και α) να ανα­τεθεί οριστικά η αποκλειστική άσκηση της επιμέλειας του προσώπου του ανήλικου τέκνου των διαδίκων στην ενάγουσα-εναγομένη μητέρα του και γ) να ρυθμιστεί οριστικά το δικαίωμα επικοινωνίας του εναγομένου-ενάγοντος με το ανήλικο τέκνο του, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στο διατακτικό της παρούσας. Επίσης, πρέπει να απειληθεί σε Βάρος της ενάγουσας-εναγομένης, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, μόνο χρηματική ποινή σε Βάρος της και υπέρ του εναγομένου-ενάγοντος, για κάθε παραβίαση από αυτήν της περί οριστικής ρυθμίσεως της επικοινωνίας διατάξεως της παρούσας απόφασης, κατά μερική αποδοχή του παρεπόμενου αιτήματος του ενάγοντος-εναγομένου, ως και ουσιαστικά Βάσιμου, όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων, πέραν των προ- καταβλητέων, πρέπει να συμψηφιστούν μεταξύ τους, λόγω της συζυγικής σχέσης τους [άρθρο 179 εδ. α’ του ΚΠολΔ, το οποίο εφαρμόζεται και όταν ο γάμος των διαδίκων δεν έχει εισέτι λυθεί αμετακλήτως, Κεραμεύς/Κονδύλης/Νίκας (- Ορφανίδης), ΚΠολΔ I (2000), άρθρο 179, αριθμ. 2, ΜΠρΠατρ 753/2015 ΕφΑΔ 2015, σελ. 779], όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό. [...]